روانشناسی رنگها در نقاشی کودکان
کودک با تمامی وجود و شخصیت مغزی و عاطفی خود نقاشی می کشد. با روانشناسی رنگ در نقاشی کودکان ، این شخصیت نهان را می توان در خط ها، در طرز استفاده از فضا، در فقدان بعضی از قسمتهای نقاشی و در انتخاب رنگ ها مشاهده کرد.
در روانشناسی کودک، تفسیر نقاشی او ناگفته‌های بسیاری را از درونیات و افکارش آشکار میکند. برای بررسی نقاشی، معمولا از کودک می‌خواهند در حضور روانشناس یا کسی که مهارت تفسیر نقاشی را دارد، شروع به کشیدن کند.
تمام نکات ریز مشاهده شده مانند نحوه نشستن و مداد در دست گرفتن او حاوی پیام است. فشاری که به مداد و کاغذ وارد میکند، تکه‌تکه یا متصل بودن خطوط، توجه به جزئیات و زمان صرف شده برای نقاشی مهم هستند. اما در روانشناسی نقاشی کودک، توجه ویژه‌ای به رنگهای نقاشی شده است.
تاثیر رنگ در انسان و شخصیت او:
رنگ ها و تاثیر آنها بر انسان به اثبات رسیده است ؛ رنگ زندگی است و دنیای بدون رنگ مرده به نظر می رسد ، رنگ ها اختراع نشده اند و همیشه وجود داشته اند و انسان در طبیعت رنگ درختان ، علف ها ، آسمان ، آب و … را دیده و با رنگ ها آشنا شد . رنگ ها معانی مختلفی دارند و زمانی که یک کودک به زنگ هاصی علاقه نشان می دهد یا فقط با یک رنگ نقاشی می کشد می تواند اطلاعاتی را به ما بدهد ، هنگامی که به رنگ های یک نقاشی نگاه می کنیم باید از تفسیر رنگ ها و اینکه چه چیزی و چه کسی با آن رنگ نقاشی شده است دقت کنیم . نقاشی های کودکان پر از معناست و رنگ ها ، آدم ها ، درخت ها و خانه ها در نقاشی کودکان هر کدام معنای خاصی دارد
تحلیل رنگها در نقاشی:
بر اساس باور روانشناسان کودک استفاده از رنگهای سرد مثل: آبی،خاکستری، سبز نشانه درونگرایی و کمرو بودن کودک و همچنین استفاده از رنگهای گرم مانند: نارنجی، قرمز نشانه برونگرا و بروز احساسات زیاد اوست.
نبودن رنگ در نقاشی، نشانه کمرنگ بودن احساسات یا ناتوانی در ابراز احساسات است البته بخشی از کاغذ که سفید گذاشته می شود به منزله فضایی ناکارآمد، خالی گذاشته می شود. فراوانی رنگ سفید در نقاشی نشان دهنده اهمیت زندگی درونی ، مشکلات شخصی و گرایش به رویا پردازی هستند.
به طور کلی میتوان به تفکیک رنگهای مورد لستفاده در نقاشی را تحلیل که در ادامه به بررسی آن میپردازیم:
قرمز:
به طور کلی رنگ قرمز از رنگهای گرم و آتشین است که از طرفی میتواند معنای سرزندگی و اشتیاق داشته باشد از طرفی این رنگ را میتوان نشانه خطر دید که کودک با استفادهی زیاد از آن خشم و عصبانیت و یا درخواست کمک از شما دارد
آبی:
رنگ آبی یک رنگ سرد و حساس است زیرا از رنگ آبی برای صلح و آرامش، تعادل و دلسوزی استفاده میشود. در طبیت رنگ آبی به طور ویژه در آسمان و دریا خودنمایی میکند و کودکان نیز اصولا از این رنگ در نقاشی خود استفاده میکنن. استفاده زیاد و مستمر از این رنگ در نقای کودک نشانه محافظهکاری، افسردگی کودک نشات میگیرد.
سبز:
کودک آرام، حساس، باهوش و سازگار از این رنگ زیاد استفاده میکند. همچنین سبز بیانگر نیاز کودک به برقراری ارتباط است.
نارنجی:
استفاده از این رنگ، کودکی اجتماعی و فعال را نشان می‌دهد که به برقراری ارتباط با دیگران نیاز دارد. اگر از این رنگ بیش از اندازه در نقاشی استفاده کند، میتواند وجود تکانه در کودک و یا عدم تمرکز را آشکار کند.
زرد:
رنگ زرد، رنگ شادی، سرزندگی، خوش بینی و تمایل به مشارکت با دیگران است. کاربرد بیش از حد زرد در نقاشی کودک، تنش محیطی بالا و یا مشکلات عاطفی را نشان می‌دهد.
صورتی:
ما صورتی را به عنوان رنگ مورد علاقه دخترها می‌شناسیم، اما پسرها هم از این رنگ زیاد استفاده می‌کنند. صورتی رنگ صلح، خیال، خلاقیت و ملایمت است و نیاز به عشق و تعادل را نشان می‌دهد.
بنفش:
ترکیبی از آبی و قرمز یعنی رنگ هایی که دارای رمزگرایی متضاد هستند. چون رنگ آبی گرایش به درونگرایی و فعل پذیری و رنگ قرمز تمایل به برونگرایی و عمل را نشان می دهد. بدین ترتیب رنگ بنفش معرف جمع اضداد و تمایل به چیز دیگر است. از زاویه ای متفاوت، این رنگ دارای معنای عرفانی نیز هست. اما استفاده افراطی از آن را می توان نشان اضطراب و وجود تنشهای متناقض دانست.
سیاه:
ممکن است دلایل مختلفی وجود داشته باشد که یک کودک از رنگ سیاه بیش از حد در نقاشی هایش استفاده کند . کودک ممکن است افسرده یا ناراحت باشد که رنگ ها (احساسات ) را در رنگ سیاه پنهان می کند . به هر حال ، رنگ سیاه اغلب توسط کودکان نوپا و پیش دبستانی که در مرحله طغیان رفتارهای خشن و تلاش برای قدرت هستند استفاده می شود . اگر ما بفهمیم که چرا بعضی چیزها در رابطه با رفتار کودک سیاه است ، می توانیم واکنش مناسبی در قبال آن داشته باشیم و نباید مسایل را به یک احساس و احساس مخالف آن (مانند افسردگی و طغیان) تقسیم کنیم، در حالی که ممکن است این دو احساس به طور همزمان وجود داشته باشند
چطور میتوانیم نقاشی را برای کودکان لذت بخش کنیم:
- در انتخاب رنگ و موضوع نقاشی دست او را باز بگذاریم
- تشویقش کنیم
- نقاشی او را با دیگران مقایسه نکنیم
- همراه با او نقاشی بکشیم
- با زدن کاغذهای بزرگ بر روی دیوار میتوانیم او را به کشیدن نقاشی به روش جدید تشویق کنیم
- از رنگهای انگشتی برای نقاشی کمک بگیریم
- نقاشیهای او را به دیوار اتاق زده و در معرض دید همه قرار دهیم
- و به خاطر داشته باشیم نقاشی یکی از وسایل یروز احساسات کودک ماست، پس نسبت به نقاشیهای او بی تفاوت نباشیم
